In oktober was ik een week in Toscane voor een retraite met Eric Dowsett. Ik heb al vaak aan zijn retraites deelgenomen, en nog elke keer doe ik hernieuwde inzichten op. Misschien herken je het ook: je kent de besproken materie goed en toch hoor je het elke keer anders. Omdat je in de tussentijd een ander mens geworden bent en met andere oren luistert.
Deze keer ging dat inzicht over oordelen. Ik werd me opnieuw bewust van de hoeveelheid oordelen die ik door de dag heen heb. Prachtige locatie. Die broek staat niet mooi. Gaat ze nou alweer vliegen? Terwijl het enorm bevrijdend is als oordelen, meningen en verwachtingen er niet zijn en je alleen observeert wat er gebeurt.
Het probleem met oordelen is dat ze polariseren. Je ziet het in de wereld op grote schaal gebeuren. Hoe kun je bijdragen aan het verkleinen van polarisering? Klein beginnen, door je eigen oordelen en verwachtingen onder de loep te nemen. En je hoeft er niet eens voor naar Toscane.
Zo ging ik onlangs naar het Le Guess Who?-festival in Utrecht. Een festival dat erom bekend staat onverwachte en onbekende muziek te programmeren. Op het programma zag ik alleen maar optredens staan van mij onbekende muzikanten. En meteen zijn er, op grond van de korte omschrijvingen, verwachtingen: ‘Dit gaat me wel aanspreken, dat niet.’
Als het lukt om alleen waar te nemen, zonder oordelen, kun je je blijven verwonderen en daarvan enorm genieten. Van een hip-hopconcert bijvoorbeeld. Ik had zoiets nog nooit live meegemaakt, ik had er dus ook geen beeld van. In plaats van bezig te zijn met de vraag ‘vind ik het mooi of niet mooi?’ voelde ik het ritme van de muziek in m’n lijf en keek ik naar de muzikant en al die mensen die helemaal uit hun dak gingen.
Nog steeds weet ik niet wat ik er precies van vond. Maar het voelde heel vrij en prettig. Als een vrije ruimte. Ik denk dat ik nog nooit zo’n lange tijd ergens niets van heb gevonden als op die avond.
Op het moment dat je je dat realiseert oordeel je natuurlijk wel meteen. In dit geval over mezelf: wat goed dat het gelukt is om niet te oordelen. Schouderklopje!
Wordt het leven vlak als je niet meer oordeelt? Mijn beleving is het tegenovergestelde. Want je stapt in de beleving. Daar in dat moment ervaar je van alles en word je geraakt. Alsof je, zoals een kind, iets voor het eerst meemaakt. Volledig onbevangen. Dan is elke situatie verrassend.
